Skip to main content

UZALEŻNIENIE OD NIKOTYNY
objawy, metody leczenia,
przezczaszkowa stymulacja magnetyczna - TMS

Kod ICD-11: 6C4A.2

Nazwa zwyczajowa: Uzależnienie od papierosów

Nazwa jednostki ICD-11 PL: Uzależnienie od nikotyny

Nazwa jednostki ICD-11 EN: Nicotine dependence
Palenie tytoniu jest jednym z głównych czynników ryzyka związanych z chorobami serca, nowotworami i chorobami układu oddechowego. Wg Światowej Organizacji Zdrowia, na świecie żyje około 1,3 miliarda palaczy, a palenie jest przyczyną co najmniej 8 milionów zgonów rocznie. Uzależnienie od nikotyny jest głównym powodem, dla którego ludzie kontynuują palenie mimo negatywnych konsekwencji zdrowotnych.

Nikotyna oddziałuje z układem nerwowym poprzez wiązanie się z acetylocholinergicznymi receptorami nikotynowymi (nAChRs) w mózgu. Gdy nikotyna wiąże się z tymi receptorami, następuje uwolnienie różnych neuroprzekaźników, w tym dopaminy, która jest kluczowa dla procesu uzależnienia. W wyniku podwyższonego stężenia dopaminy w układzie nagrody, osoba odczuwa przyjemność i euforię, co zwiększa chęć ponownego zażycia nikotyny. Tolerancja i objawy odstawienne są również ważnymi aspektami uzależnienia od nikotyny.

Uzależnienie od nikotyny prowadzi do szeregu negatywnych skutków dla zdrowia, zarówno krótko-, jak i długoterminowych. Należą do nich:

- Zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca i udar mózgu.
- Zwiększone ryzyko chorób układu oddechowego, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i astma.
- Zwiększone ryzyko różnych rodzajów nowotworów, w tym raka płuc, gardła, jamy ustnej i pęcherza moczowego.
- Zaburzenia ciążowe, takie jak przedwczesny poród, mała masa urodzeniowa dziecka i niska liczba płytek krwi u matki.

GŁÓWNE OBJAWY
UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY

  • Silne pragnienie nikotyny

    Osoba uzależniona od nikotyny często odczuwa silne pragnienie palenia lub korzystania z produktów nikotynowych.
  • Objawy odstawienne

    Gdy osoba przestaje korzystać z nikotyny, może wystąpić szereg nieprzyjemnych objawów, takich jak nerwowość, drażliwość, bezsenność, niepokój, trudności z koncentracją, zwiększony apetyt czy uczucie smutku lub depresji.
  • Rosnąca tolerancja na nikotynę

    Osoba uzależniona od nikotyny może zauważyć, że potrzebuje coraz większej ilości substancji, aby osiągnąć te same efekty.
  • Utrata kontroli nad używaniem

    Osoba uzależniona może mieć trudności z kontrolowaniem ilości i częstotliwości używania produktów nikotynowych, nawet jeśli próbuje zredukować lub zakończyć ich używanie.
  • Kontynuacja używania mimo negatywnych konsekwencji

    i: konsekwencji dla zdrowia, pracy, rodziny czy życia społecznego.
  • Zaniedbywanie innych dziedzin życia

    Osoba uzależniona może zaniedbywać inne aspekty życia, takie jak rodzina, praca czy hobby, na rzecz uzyskania i używania nikotyny.
  • Wielokrotne nieudane próby rzucenia palenia

    Osoba uzależniona może usiłować rzucić palenie wiele razy, ale bez trwałego sukcesu.
  • Nawroty

    Osoba uzależniona może doświadczać nawrotów do używania nikotyny po okresie abstynencji, co wskazuje na trwałość uzależnienia.

METODY LECZENIA UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY

PRZEZCZASZKOWA STYMULACJA MAGNETYCZNA - TMS

W obliczu rosnącego problemu uzależnienia od nikotyny, przezczaszkowa stymulacja magnetyczna - TMS stanowi skuteczną i innowacyjną metodę leczenia. W ostatnich latach TMS zdobyła coraz większą uwagę ze względu na swoją skuteczność i bezpieczeństwo w terapii różnorodnych zaburzeń psychicznych, w tym depresji.

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna polega na stosowaniu krótkotrwałych impulsów magnetycznych, które wpływają na aktywność neuronów w określonych obszarach mózgu.1 W przypadku uzależnienia od nikotyny, TMS jest stosowany w celu modyfikacji aktywności w obszarach mózgu odpowiedzialnych za kontrolowanie zachowań nałogowych.2

Badania naukowe wskazują na istotne korzyści wynikające z zastosowania TMS u osób uzależnionych od nikotyny. Metoda ta może prowadzić do zmniejszenia objawów odstawiennych, poprawy samokontroli oraz zwiększenia motywacji do rzucenia palenia.3 TMS może być również efektywny u pacjentów, którzy nie odnieśli sukcesu w pozbyciu się nałogu przy użyciu tradycyjnych metod, takich jak terapia nikotynowa czy leki przeciwnikotynowe.4

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna jest procedurą nieinwazyjną. Dzięki temu, TMS jest mniej obciążający dla organizmu i zazwyczaj nie powoduje poważnych działań niepożądanych.5

Zachęcamy osoby zmagające się z uzależnieniem od nikotyny do rozważenia przezczaszkowej stymulacji magnetycznej jako nowoczesnej i skutecznej metody leczenia. Aby uzyskać więcej informacji oraz sprawdzić, czy TMS jest odpowiednim rozwiązaniem dla Ciebie, umów się na kwalifikację do leczenia TMS.

FARMAKOTERAPIA

Leczenie farmakologiczne ma na celu zmniejszenie objawów odstawienniczych i redukcję zachowań związanych z nałogiem. Należą do nich:

  • Terapia nikotynowa zastępcza (NRT)
Stosuje się plastry, gumy do żucia, inhalatory lub pastylki zawierające nikotynę w celu łagodzenia objawów odstawiennych. NRT może zwiększyć szanse na rzucenie palenia o 50-70%.
  • Bupropion
Lek przeciwdepresyjny, który działa na układ dopaminergiczny, zmniejszając chęć palenia i łagodząc objawy odstawiennicze.Wareniklina: Lek, który wiąże się z receptorami nikotynowymi, blokując oddziaływanie nikotyny z tytoniu i zmniejszając uczucie przyjemności związane z paleniem.
  • Wareniklina
Lek, który wiąże się z receptorami nikotynowymi, blokując oddziaływanie nikotyny z tytoniu i zmniejszając uczucie przyjemności związane z paleniem.

INTERWENCJE PSYCHOLOGICZNE

Interwencje psychologiczne mają na celu pomóc pacjentom w radzeniu sobie z psychologicznymi aspektami uzależnienia od nikotyny, takimi jak pragnienia czy wzorce zachowań. Należą do nich:

  • Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Pomaga pacjentom zidentyfikować i zmienić myśli oraz zachowania, które prowadzą do palenia.
  • Terapia motywacyjna
Zachęca pacjentów do eksploracji swoich wartości i aspiracji, wzmacniając motywację do rzucenia palenia.
  • Terapia behawioralna
Skupia się na uczeniu pacjentów technik radzenia sobie z pragnieniami i sytuacjami wyzwalającymi palenie.
1 - Transcranial magnetic stimulation: a primer.
Hallett M.
Neuron. 2007 Jul 19;55(2):187-99. doi: 10.1016/j.neuron.2007.06.026. PMID: 17640522.
2 - Transcranial magnetic stimulation in the treatment of substance addiction.
Gorelick DA, Zangen A, George MS.
Ann N Y Acad Sci. 2014 Oct;1327(1):79-93. doi: 10.1111/nyas.12479. Epub 2014 Jul 28. PMID: 25069523; PMCID: PMC4206564.
3 - Repetitive transcranial magnetic stimulation of the dorsolateral prefrontal cortex reduces nicotine cue craving.
Li X, Hartwell KJ, Owens M, Lematty T, Borckardt JJ, Hanlon CA, Brady KT, George MS.
Biol Psychiatry. 2013 Apr 15;73(8):714-20. doi: 10.1016/j.biopsych.2013.01.003. Epub 2013 Feb 26. PMID: 23485014; PMCID: PMC3615051.
4 - Efficacy and safety of deep transcranial magnetic stimulation for major depression: a prospective multicenter randomized controlled trial.
Levkovitz Y, Isserles M, Padberg F, Lisanby SH, Bystritsky A, Xia G, Tendler A, Daskalakis ZJ, Winston JL, Dannon P, Hafez HM, Reti IM, Morales OG, Schlaepfer TE, Hollander E, Berman JA, Husain MM, Sofer U, Stein A, Adler S, Deutsch L, Deutsch F, Roth Y, George MS, Zangen A.
World Psychiatry. 2015 Feb;14(1):64-73. doi: 10.1002/wps.20199. PMID: 25655160; PMCID: PMC4329899.
5 - Evidence-based guidelines on the therapeutic use of repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS).
Lefaucheur JP, André-Obadia N, Antal A, Ayache SS, Baeken C, Benninger DH, Cantello RM, Cincotta M, de Carvalho M, De Ridder D, Devanne H, Di Lazzaro V, Filipović SR, Hummel FC, Jääskeläinen SK, Kimiskidis VK, Koch G, Langguth B, Nyffeler T, Oliviero A, Padberg F, Poulet E, Rossi S, Rossini PM, Rothwell JC, Schönfeldt-Lecuona C, Siebner HR, Slotema CW, Stagg CJ, Valls-Sole J, Ziemann U, Paulus W, Garcia-Larrea L.
Clin Neurophysiol. 2014 Nov;125(11):2150-2206. doi: 10.1016/j.clinph.2014.05.021. Epub 2014 Jun 5. PMID: 25034472.